แมลงเม่าคือ ปลวก ที่อยู่ในวรรณะสืบพันธุ์
โดยเป็นตัวเต็มวัยที่มีปีกทั้งเพศผู้และเพศเมีย มีลักษณะคล้ายมดแต่เอวไม่คอด หนวดเป็นแบบลูกปัด มีปีกขนาดยาวกว่าลำตัวและเท่ากันทั้ง 2 คู่
แมลงเม่า ที่เราพบเห็นบินมาเล่นไฟนั้นคือการออกมาจับคู่ผสมพันธุ์ เเมลงเม่าหนุ่มสาวจะมาจับคู่เล่นไฟกัน เมื่อได้คู่ที่เหมาะสมก็จะทำการชวนกันไปหาทำเลดีๆ ที่เหมาะแก่การสร้างครอบครัว หลังจากนั้นจึงสลัดปีกทิ้งไว้ให้เราดูต่างหน้า ก่อนจะพากันไปสร้างรัง ผสมพันธุ์ออกลูกเพื่อสร้างอาณาจักรของตัวเอง โดยแมลงหนุ่มสาวที่จับคู่กันมาสร้างรัง ก็จะกลายเป็นปลวกราชินี กับ ปลวกราชาต่อไป โดยไข่รุ่นแรกจะฟักออกมาเป็นปลวกไม่มีปีกและเป็นหมัน สารเคมีที่เรียกกันว่าฟีโรโมนหรือสารที่ผลิตออกมาจากทวารหนักของราชินีเพื่อให้ตัวอ่อนกิน จะเป็นตัวกำหนดให้ตัวอ่อนพัฒนาไปเป็นปลวกวรรณะต่างๆ เช่น ปลวกงาน (Worker) ปลวกทหาร(Soldier) โดยบางส่วนของตัวอ่อนจะเจริญไปเป็นปลวกที่มีปีกสั้นไม่สมบูรณ์เต็มที่บินออกไปผสมพันธุ์ต่อไป ตัวอ่อนบางส่วนจะเจริญเติบโตเป็นปลวกวรรณะสืบพันธุ์รอง (supplementary queen king) ทำหน้าที่ผสมพันธุ์และจะออกไข่เพิ่มจำนวนประชากรในกรณีราชา (king) หรือราชินี( queen) ของรังถูกทำลายไป
นางพญาปลวก คอยทำหน้าที่วางไข่สร้างประชากรไปตลอดชั่วชีวิต เมื่อเวลาผ่านไปรูปร่างของนางพญาจะเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ คือ ส่วนท้องจะขยายใหญ่ขึ้นตลอดเวลาเพื่อให้เหมาะสมกับจำนวนไข่ที่ต้องวางเพิ่ม เมื่ออายุ 10 ปี ขึ้นไปรูปร่างของนางพญาจะมองดูคล้ายหนอนยักษ์ตัวอ้วนพองที่เคลื่อนที่ไปไหนไม่ได้อีกต่อไป ประมาณกันว่านางพญาปลวกสามารถวางไข่ได้ 14 ฟอง ในทุก 3 วินาที ในช่วงเวลาไม่กี่เดือนเธอจึงมีลูกจำนวนมหาศาล ประชากรปลวกรุ่นใหม่เหล่านี้เองที่ช่วยกันสร้างอาณาจักรใหม่อย่างแข็งขัน
